Χρόνιος πόνος: Τι είναι και πως βοηθάει η φυσικοθεραπεία;
Τι είναι τελικά ο χρόνιος πόνος? Ως χρόνιος πόνος ορίζεται ο πόνος που διαρκεί περισσότερο από 3 μήνες και παραμένει περισσότερο από τον αναμενόμενο φυσιολογικό χρόνο ίασης ενός τραυματισμένου ιστού. Προκαλεί τεράστια επιβάρυνση στους κρατικούς προυπολογισμούς κρατών ενώ έχει υπολογιστεί πως σχεδόν 9 στους 10 κάποια στιγμή στη ζωή τους θα παρουσιάσουν χρόνιο πόνο. Ιδιαίτερα η χρόνια οσφυαλγία άνευ αιτιολογίας είναι υπεύθυνη για την πρόκληση αναπηρίας μεγαλύτερη από οποιαδήποτε άλλη πάθηση.
Κύρια αίτια του χρόνιου πόνου
- Οσφυαλγία
- Αυχενικός και Θωρακικός πόνος
- Ρευματοειδής αρθρίτιδα
- Οστεοαρθρίτιδα
- Πόνος στον ώμο
- Πονοκέφαλος
- Καρκίνος
- Ινομυαλγία
Στοιχεία σχετικά με τον πόνο
Ο οξύς πόνος (αρχικός) μας προειδοποιεί για πιθανή βλάβη των ιστών, εκλείεται ταχύτατα και συνήθως είναι επακόλουθο κάποιου γεγονότος όπως χειρουργείο, τραυματισμός, κάταγμα, γέννα.
Ο χρόνιος πόνος δεν εξυπηρετεί κάποιον βιολογικό σκοπό και δεν σχετίζεται με την πιθανή βλάβη ιστού. Αντ΄ αυτού μπορεί ακόμα και να θεωρηθεί ως ασθένεια, η οποία διαρκεί μήνες ή χρόνια.
Εσφαλμένες αντιλήψεις σχετικά με τον πόνο
- Ο απεικονιστικός έλεγχος θα μου δώσει τη διάγνωση: Παρόλο που η ακτινογραφία, η αξονική τομογραφία και η μαγνητική τομογραφία μπορεί να είναι βοηθητικές για την αναγνώριση παθολογιών όπως αρθρίτιδα, εκφυλισμό μεσοσπονδύλιου δίσκου, κήλη δίσκου, αυτά πολλές φορές υπάρχουν και σε πληθυσμό που δεν παρουσιάζει πόνο άρα δεν είναι απαραίτητο ότι ο πόνος προκαλείται από αυτά
- Εαν πονάει του κάνω μεγαλύτερη ζημιά: Η ένταση του πόνου δεν είναι «καλός μετρητής» της ζημιάς του ιστού. Ακόμα και αν μια δραστηριότητα είναι επίπονη δεν σημαίνει απαράιτητα ότι προκαλεί ζημιά.
- Εάν σκύβω ή εάν σηκώνω πράγματα θα χειροτερέψει την οσφυαλγία: Παρόλο που διαδικασία μπορεί να είναι επίπονη στην οσφυαλγία είναι σημαντικό να αναπτυχθεί η ικανότητα να σκύβεις και να σηκώνεις αντικείμενα. Πολλές ασκήσεις είναι βοηθητικές για την οσφυαλγία συμπεριλαμβανομένου και ασκήσεις με βάρη. Μην ξεχνάτε η σπονδυλική στήλη είναι φτιαγμένη να αντέχει τρομερά φορτία, δεν είναι εύθραυστη, δεν είναι από «γυαλί» να σπάσει.
- Πρέπει να μείνω στο κρεβάτι: Η επιστροφή στις καθημερινές δραστηριότητες όσο το δυνατόν γρηγορότερα είναι καλύτερο για την αντιμετώπιση χρόνιου πόνου απ’οτι η ανάπαυση.Η ανάπαυση στο κρεβάτι και η πάυση όλων των δραστηριοτήτων περισσότερες των 2 ημερών ποτέ δεν έδειξαν καλά αποτελέσματα
- Τα πολύ δραστικά παυσίπονα (οπιοειδή) θα βοηθήσουν να ελέγξω τον πόνο: Τα πολύ δυνατά παυσίπονα στην καλύτερη απλά καλύπτουν το πρόβλημα και δεν αντιμετωπίζουν το πρόβλημα στην ρίζα του. Στην χειρότερη θα προκαλέσουν ζημιά ή μπορεί να επιφέρουν ακόμα και τον θάνατο.
Πώς μπορεί να βοηθήσει η φυσικοθεραπεία;
Ο φυσικοθεραπευτής βοηθάει τους ασθενείς με χρόνιο πόνο στο να δημιουργήσουν την ικανότητα να πάρουν την κατάσταση στα χέρια τους, να αυξήσουν την δραστηριότητά τους και την ποιότητα ζωής τους. Μέσω της άσκησης θα αυξήσουν την ευληγισία τους, την δύναμή τους, θα βελτιώσουν το καρδιαγγειακό σύστημα και την διάθεσή τους.
Μέσω της εκπαίδευσης και διαφόρων στρατηγικών αντιμετώπισης θα εξηγήσουν στον ασθενή ότι ο πόνος παραμένει όχι γιατί υπάρχει ζημιά σε ιστό, αλλά γιατί ο εγκέφαλος είναι υπερευαίσθητος σε πιθανή απειλή για το σώμα. Ασθενείς οι οποίοι «καταστροφολογούν», ή αναφέρονται στον πόνο τους στο 3ο πρόσωπο έχουν πολύ μικρότερη πιθανότητα βελτίωσης, και ο φυσικοθεραπευτής πολλές φορές σε συνεργασία και με τον ψυχολόγο μπορόυν να βοηθήσουν στο να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα.
Μέσω της φυσικοθεραπείας θα μειωθεί ο φόβος που σχετίζεται με τον πόνο, και θα εξερευνηθούν μακροπρόθεσμες στρατηγικές που θα αυξήσουν την εμπιστοσύνη στην κίνηση και στις δραστηριότητες ώστε ο ασθενής να ξεπεράσει το πρόβλημά του και να επανέλθει στον φυσιολογικό τρόπο ζωής του.
Παζαρίδης Χρυσόστομος MSc
Φυσικοθεραπευτής Δράσης EKO,
Πανεπιστήμιο Πατρών
