Τενοντοπάθεια Αχιλλείου: Τι είναι και πώς μπορούμε να το αντιμετωπίσουμε

Η τενοντοπάθεια του Αχιλλείου Τένοντα είναι μια συχνή πάθηση λόγω υπέρχρησης που προκαλείται από συσσωρευόμενους και επαναλαμβανόμενoυς μικροτραυματισμούς και εκφυλισμό του ιστού.

Τι είναι πιο σωστό, τενοντίτιδα ή τενοντοπάθεια?

Η αλήθεια είναι πως τα προηγούμενα χρόνια είχε χρησιμοποιηθεί κατά κόρον ο όρος τενοντίτιδα για να περιγράψει την πάθηση στην περιοχή αυτή. Παρόλα αυτά η λέξη τενοντίτιδα υποδηλώνει φλεγμονή του τένοντα κάτι που δεν επιβεβαιώνεται σε πρόσφατες έρευνες καθώς σε δείγμα ατόμων υπήρχε πόνος στον αχίλλειο τένοντα χωρίς την ύπαρξη φλεγμονής. Γι αυτό και καθιερώθηκε ο όρος τενοντοπάθεια ως πιο σωστός.

Πότε εμφανίζεται και γιατί?

Παρατηρείται τόσο σε αθλητές όσο και στον γενικό πληθυσμό ενώ είναι από τις πιο συχνές μυοσκελετικές παθήσεις σε αθλήματα που περιλαμβάνουν τρέξιμο με περίπου 1 στους 10 αθλητές να πάσχουν από αυτό, ενώ επηρεάζει τους άνδρες περισσότερο από τις γυναίκες.
Διάφοροι παράγοντες που επηρεάζουν την εμφάνιση της πάθησης είναι η αυξημένη ηλικία, το αυξημένο σωματικό βάρος, η κακή αγγειακή κυκλοφορία, ο υπερπρηνισμός της ποδοκνημικής άρθρωσης καθώς και άλλοι εμβιομηχανικοί παράγοντες που επιβαρύνουν την ποδοκνημική.
Επιπλέον εξωτερικοί παράγοντες που συμβάλλουν στην εμφάνιση της πάθησης είναι η λανθασμένη εκγύμναση, συνήθως ραγδαία αύξηση της αντίστασης χωρίς την κατάλληλη προετοιμασία, καθώς και η λήψη κορτικοστεροειδών φαρμάκων για μεγάλο χρονικό διάστημα.

Πώς εμφανίζεται και που?

Το πάσχων άτομο συνήθως έχει πόνο που εντοπίζεται εύκολα σε ένα σημείο, οίδημα καθώς και μειωμένη λειτουργικότητα σε δραστηριότητες που φορτίζουν τον τένοντα, όπως η βάδιση και άσκηση με αντίσταση.

Ο πόνος μπορεί να εντοπίζεται είτε στο μέσο του τένοντα είτε στην κατάφυσή του στην πτέρνα, η λεγόμενη και ως ενθεσοπάθεια αχιλλείου, με την πρώτη περίπτωση να είναι και η πιο συχνή με εμφάνιση 7 στις 10 φορές.

Πως αντιμετωπίζεται και τι πρόγνωση υπάρχει?

Εάν τα αρχικά συμπτώματα της ενόχλησης και της δυσκαμψίας αναγνωριστούν έγκαιρα και δεν αγνοηθούν, η σοβαρότητα της πάθησης θα είναι μικρότερη, με μικρότερη επίδραση τόσο στο άθλημα όσο και στον χρόνο αποκατάστασης, οδηγώντας σε γρηγορότερη επιστροφή στις δραστηριότητες.

Η πιο συχνή αντιμετώπιση είναι η συντηρητική με ανάπαυση και μείωση δραστηριότητας στα αρχικά στάδια για τη μείωση του πόνου και την φυσικοθεραπεία σε τακτική βάση καθώς ο κύριος στόχος είναι η αποκατάσταση της λειτουργικότητας του τένοντα με φορτίο.

Ο χρόνος αποκατάστασης της τενοντοπάθειας του αχιλλείου μπορεί ναι είναι μακρύς και με αυξημένη πιθανότητα επανεμφάνισης και αυτό είναι ένα πολύ σημαντικό ζήτημα το οποίο πρέπει να γνωρίζει ο κάθε θεραπευόμενος, καθώς και με ποιο τρόπο οι διάφοροι παράγοντες που παρουσιάστηκαν πιο πάνω μπορούν να επηρεάσουν και να παρατείνουν το χρόνο της θεραπείας.

Γνωρίζοντας πως το άγχος λόγω της πάθησης και η ψυχολογική πίεση για επιστροφή στη δραστηριότητα όσο το δυνατόν γρηγορότερα είναι άρρηκτα συνδεδεμένα με την τενοντοπάθεια αχιλλείου και οδηγούν σε αύξηση του χρόνου θεραπείας και κακή ποιότητα ζωής, είναι απαραίτητο να δημιουργηθεί ένα εξατομικευμένο πρόγραμμα αποκατάστασης που θα λαμβάνει υπόψιν το βιοψυχοκοινωνικό μοντέλο και τις ανάγκες του ασθενή.

Έρευνες δείχνουν πως παρόλο που η πιθανότητα επανεμφάνισης της τενοντοπάθειας αχιλλείου είναι πιο συχνή σε άτομα με μικρό χρόνο αποκατάστασης < 10 ημέρες και ειδικά σε ποδοσφαιριστές, περίπου 4 στους 10, περίπου το 90% αυτών με πόνο στο μέσο του τένοντα θα έχουν επιστρέψει πλήρως στις δραστηριότητές τους χωρίς ενόχληση σε 1 έτος.

Για να δείτε ένα ενδεικτικό πρόγραμμα αποκατάστασης για την τενοντοπάθεια αχιλλείου τένοντα ανατρέξτε στο www.socialwelfareupatras.gr και στο μενού αρθρογραφία – ασκησιολόγια.

Αρθρογραφία

• Achilles Tendinopathy: Evaluation,Rehabilitation, and Prevention; von Rickenbach, et al. 2021
• Eccentric Training for the Treatment of Tendinopathies, Murtaugh & Ihm 2013
• Current Clinical Concepts: Conservative Management of Achilles Tendinopathy, Silbernagel et al. 2020

Παζαρίδης Χρυσόστομος MSc
Φυσικοθεραπευτής Κοινωνικής Μέριμνας
Πανεπιστήμιο Πατρών