Ο ρόλος του βιο-ψυχοκοινωνικού μοντέλου στη φυσικοθεραπευτική αποκατάσταση
Μία από τις πιο πολυσυζητημένες μεθόδους φυσικοθεραπευτικής προσέγγισης τα τελευταία χρόνια είναι το βιο-ψυχοκοινωνικό μοντέλο (biopsychosocial model). Παρόλο που το όνομά του δεν ελκύει το ίδιο όπως διάφορες «επαναστατικές» τεχνικές που ανακαλύπτονται συνεχώς, φαίνεται πως τραβάει την προσοχή αρκετών επαγγελματιών υγείας παγκοσμίως συμπεριλαμβανομένου και φυσικοθεραπευτών.
Ο όρος αναφέρθηκε για πρώτη φορά στα τέλη της δεκαετίας του 70 από ένα ψυχίατρο στη Νέα Υόρκη ονόματι George Engel, ο οποίος έβλεπε ότι το δυαδικό μοντέλο που επικρατούσε τότε κατά το οποίο νους και σώμα δρουν ανεξάρτητα δεν είχε αποτέλεσμα όταν εμπλεκόντουσαν ψυχολογικο-κοινωνικοί παράγοντες και είχαν άμεση αντίδραση στη θεραπεία.
Για να καταλαβουμε καλύτερα τον όρο πρέπει να τον «σπάσουμε» στα 3 επιμέρους στοιχεία του:
- Το κομμάτι «Βιο» είναι αρκετά απλό και συνδέεται με τις αρθρώσεις, τους μύες, τους τένοντες και όλα τα συστήματα που μας βοηθούν να κινούμαστε. Βασίστηκε πάνω του το «Βιοιατρικό μοντέλο» το οποίο είναι ακόμα κυρίαρχο σε αρκετές χώρες συμπεριλαμβανομένου και της Ελλάδας και το οποίο επικεντρώνεται στις φυσιολογικές λειτουργίες.
- Το κομμάτι «ψυχο» είναι συντομία της λέξης ψυχολογικό και εκφράζει το πως οι σκέψεις μας, ο χαρακτήρας μας, τα συναισθήματά μας δημιουργούν αυτό που είμαστε ως οντότητα και το πως λειτουργούμε.
- Το κομμάτι «κοινωνικό» είναι η αλληλεπίδρασή μας με την κοινωνία, και πως η κουλτούρα μας, το περιβάλλον μας, η οικογένειά μας, η δουλειά μας σχετίζεται με το πως αντιδράμε σε ένα πρόβλημα ιατρικής φύσεως.
Ο συνδιασμός και των 3 σημείων ουσιαστικά είναι μια ολιστική προσέγγιση του ατόμου που πάσχει από ένα πρόβλημα ιατρικής φύσεως το οποίο δεν μπορεί να κατηγοριοποιηθεί ή να εξηγηθεί σε μία από τις παραπάνω κατηγορίες και μόνο, ένω είναι πολύ χρήσιμο για την ανάλυση και την επεξήγηση του χρόνιου πόνου και τα αποτελέσματα του στον άνθρωπο.
Η αξία του «βιο-ψυχοκοινωνικού» μοντέλου στην φυσικοθεραπευτική αποκατάσταση είναι ανεκτίμητη καθώς ο άνθρωπος πρέπει να αντιμετωπίζεται στην ολότητά του και όχι να επικεντρωνόμαστε στο επίπονο σημείο και μόνο. Εξάλλου η έγκαιρη αναγνώριση ψυχολογικο-κοινωνικών παραγόντων και η αντιμετώπισή τους έχει δείξει σταθερά πιο θετικά αποτελέσματα σε σχέση με την βιολογική προσέγγιση. Ένας φυσικοθεραπευτής πρέπει να είναι σε θέση να ακούει τα προβλήματα και τις ανάγκες του ασθενή του, να αξιολογεί την πρόοδο και να προσαρμόζεται στις ανάγκες της θεραπείας ώστε να προτείνει τις πιο αποτελεσματικές μεθόδους θεραπείας βασιζόμενος πάντα στη λεγόμενη “αποδεδειγμένη ορθή πρακτική”( Evidence based practice).
Στα πλαίσια του προγράμματος «Υποστήριξη Παρεμβάσεων Κοινωνικής Μέριμνας Φοιτητών του Πανεπιστημίου Πατρών» σκοπός της Φυσικοθεραπείας είναι μέσω της χρήσης και του «βιο-ψυχοκοινωνικού μοντέλου» να αντιμετωπίσει προβλήματα που επηρρεάζουν την κινητική ικανότητα των φοιτητών που ανήκουν στις Ευαίσθητες Κοινωνικές Ομάδες, ώστε να υπάρξει τόνωση της αυτοπεποίθησης και βελτίωση της ποιότητας ζωής.
Οι υπηρεσίες φυσικοθεραπείας παρέχονται καθημερινά από τις 8.30 π.μ. έως 15.00 μ.μ., κατόπιν ραντεβού στην Κλινική Αποκατάστασης του Πανεπιστημιακού Γενικού Νοσοκομείου Ρίου. Για περισσότερες πληροφορίες απευθυνθείτε στο τηλ:2610969696 και στο email: eko@upatras.gr
Χρυσόστομος Παζαρίδης Φυσικοθεραπευτής της Δράσης ΕΚΟ
