Κατανοώντας τις κρίσεις πανικού

Πολλές φορές κατά τη διάρκεια της
ζωής μας βιώνουμε έντονο άγχος, ένα δυσάρεστο συναίσθημα παρόμοιο µε το φόβο.
Συχνά εμφανίζεται ως σωματική ενόχληση (δύσπνοια, ταχύπνοια, ταχυκαρδία,
ναυτία, ζάλη, πονοκέφαλο, πόνος στο στήθος, θολή όραση κ.ά.) και άλλοτε
εκφράζεται µε ανήσυχες σκέψεις (για το μέλλον το δικό μας ή της οικογένειάς
μας, για την υγεία ή την εργασία μας κ.α).
Τουλάχιστον ένας στους δέκα θα βιώσει κάποια στιγμή της ζωής του μία κρίση
πανικού, που συνήθως προκαλείται από κάποιο αγχωτικό γεγονός.

Πότε όμως το άγχος αυτό
μετατρέπεται σε κρίση Πανικού; Και τι είναι τελικά μια κρίση πανικού που τόσο
συχνά ακούμε;

Η κρίση πανικού είναι ένα
επεισόδιο έντονου άγχους, φόβου ή δυσφορίας, κατά την οποία σύμφωνα με την Αμερικανική
Ψυχιατρική Εταιρεία και το Διαγνωστικό και Στατιστικό Εγχειρίδιο Ψυχικών
Διαταραχών (DSM-V) εμφανίζεται αιφνίδια και
συνοδεύεται από κάποια από τα ακόλουθα συμπτώματα τα οποία έφτασαν στο
αποκορύφωμά τους μέσα σε δέκα λεπτά:

• Ταχυκαρδία
• Εφίδρωση
• Δύσπνοια
• Αίσθημα πλακώματος στο στήθος
• Πόνος ή ενοχλήσεις στο στήθος
• Ναυτία ή ενοχλήσεις στην κοιλιά
• Ζάλη, αστάθεια ή τάση λιποθυμίας
• Παραισθήσεις (μούδιασμα ή μυρμηγκιάσματα)
• Φόβος του ατόμου ότι θα πεθάνει
• φόβος ότι τρελαίνεται ή ότι χάνει τον έλεγχο
• Τρέμουλο ή έντονος τρόμος
• Αίσθημα πνιγμού
• Αποπραγματοποίηση (αίσθηση φυγής από την πραγματικότητα) ή
  αποπροσωποίηση ( αίσθηση αποκοπής από τον εαυτό)
• Ρίγη ή εξάψεις ζέστης

Οι κρίσεις
πανικού δεν αποτελούν κίνδυνο για τη ζωή, όμως προκαλούν έντονο φόβο και
επηρεάζουν την ποιότητα ζωής. Όταν βιώνουμε κρίσεις πανικού έχουμε την τάση να
παρερμηνεύουμε φυσιολογικά συμπτώματα άγχους όπως η ταχυκαρδία και η δύσπνοια
ως ένδειξη ότι κάτι κακό θα μας συμβεί (π.χ. καρδιακό επεισόδιο, θάνατος).

Αυτό έχει ως συνέπεια
να μας αυξάνεται το άγχος που οδηγεί σε «πανικό». Το να βιώσουμε μια ή περισσότερες
κρίσεις πανικού δεν αποτελεί από μόνη της ψυχική διαταραχή. Είναι μεμονωμένες
προσβολές που δεν πληρούν τα κριτήρια της διάγνωσης ως διαταραχή. Για να πάσχει
κάποιος από διαταραχή πανικού, θα πρέπει οι κρίσεις να είναι απρόσμενες και
συστηματικές. Να ακολουθούνται από επίμονη ανησυχία ότι θα υπάρξουν κι άλλες
κρίσεις ή ανησυχία ότι αυτές θα έχουν σοβαρές ή καταστροφικές επιπτώσεις
(«μήπως τρελαθώ», «μήπως πάθω έμφραγμα») ή η συμπεριφορά του ατόμου να αλλάζει
και ως αποτέλεσμα της κρίσης (πχ αρχίζει να αποφεύγει καταστάσεις ή
δραστηριότητες για να μην ξαναπάθει κρίση πανικού).

Οι περισσότεροι
άνθρωποι αναπτύσσουν για πρώτη φορά τη διαταραχή όταν είναι περίπου στην ηλικία
των 20-25 ετών και μάλιστα εμφανίζονται πιο συχνά στις γυναίκες από ότι στους
άντρες.
Δεν υπάρχει τρόπος να προλάβουμε μια κρίση πανικού. Όμως υπάρχουν τρόποι
μείωσης ή ελέγχου του άγχους. Για να μην εξελιχθεί μια κρίση πανικού σε
διαταραχή, πρέπει να απευθυνόμαστε σε επαγγελματίες υγείας έγκαιρα, οι οποίοι
θα μας προτείνουν την κατάλληλη θεραπεία, η οποία συνήθως είναι η ψυχοθεραπεία,
η λήψη κατάλληλης φαρμακευτικής αγωγής ή ο συνδυασμός αυτών. Η έγκαιρη αντιμετώπιση,
θα μας απαλλάξει σύντομα από τα συμπτώματα και θα μας επαναφέρει τη
λειτουργικότητά μας.

Και μην ξεχνάτε: Το
μεγαλύτερο όπλο ενάντια στο άγχος είναι η ικανότητά μας να διαλέγουμε μια σκέψη
αντί για μια άλλη. William James, Φιλόσοφος

Τσοκανά Νικολία
Κοινωνική Λειτουργός
Δράση ΕΚΟ